Biavaivuan Na Relnak Aruang le Zumhawktlak Tiah Ka Ruahmi Laica Ṭial Thanhca (5)

Laimi nih kan media pawl kan soi bak hna. Cun nai ah ramdang um Chin mino pawl nih Kawlca kan rel kho lo, Laica in le thawngpang ṭhaṭhi in a um lo le kan ram kong thawngpang kan thei kho lo tiah an ti. Cun Lai media cu biavaivuan a tamtuk ti a si i keimah nih zumhtlak deuh tiah ka ruahmi thawngpang thanhca hna le zeiruangah biavaivuan thawngpang na relnak a ruang ka van langhter lai. 

1.      Tahchunhnak ah voi khat cu na ti hal I ti din ding na kawl ti ko u sih. Lam kam ah ai dilmi ti kha na hmuh I na din. Cun hi ti hi a thiang lomi ti hnawmtam a si tiah na soi. Na theih ve dingmi cu lam kam I ai dilmi ti cu ti hnawmtam a si ko lai. Ti thiang na duh ahcun ti thiang umnak tikhur silole tithawl kha na cawk a hau. Curuangah thawngpang kan relnak ah a dikmi thanhca le zumhawktlak thanca an si maw ti kha na hngalh a hau. Biavaivuan a ṭialmi pawl thanhca hna na rel ahcun biavaivuan lawngte na rel ko lai. Lam kam ti a thiang lo ruangah khan tikhur ti le tithawl ti kha an thiang lo na ti kho lo, na din dingah na fuhnak ti tu kha lam kal ti maw si tikhur ti dah si ti kha na theih a hau.

2.      Lai thanhca ah hin biachawkhlet le biavaivuan cu an tam taktak hrim ko. An um peng ko lai. Curuangah nangmah nih a dikmi thawngpang a ṭialmi thanhca le zumhawktlak thanca a simi pawl kha na theih a hau. Keimah nih zumhawktlak tiah ka ruahmi thanhca hna ka van langh ter lai.

1.     The Hakha Post (www.hakhapost.com) (Laica)

2.      The Chinland Post (www.thechinlandpost.info ) (Laica)

3.      Chinland Guardian (https://www.chinlandguardian.com/) (English)

4.      The Chin Express (www.thechinexpress.info) (Laica)

5.      The Chin Journal (https://chinjournal.com/) (Laica)

Hi thanhca 5 na rel ahcun hin cun tampi a tlinh ko cang. Cu bantuk in adang thanhca a si lomi bu CHRO (Chin Human Right Organization) tibantuk pawl hna nih khin a dikmi thawng an chuak lengmang ko. Curuangah thawngpang na rel tikah na relnak kha zumhtlak a si maw ti kha na theih a hau. Ti thian lonak ah na um ahcun ti thiang lomi na ding ko lai. 

U.S. Ṭhang Chin Mino le Kan Chin Ram/Miphun Tuanbia

Tutan BlackLivesMatter kong he pehtlaiin hlasak thiam Van Hlei Sung nih African American pawl tha kan pek tluk in kan Chin ram Paletwa kong tha pek ding a van chuahpi mi cungah Chin mino le upa nih kan herhmi tiah ka ruahmi a hung chuak. US um Chin mino tampi nih Van Hlei Sung a ruahnak cu an pompi lo. Asinain hi chungah hin hmailei Chin mi kan karhlannak a bawmh dingmi ka hmuhmi ka van ṭial lai.

Chin Cable Network Channel nih U.S. ah dirhmun I tlukruan lonak, khuasak ning I dantuknak, miphun thleidannak le Laimi dirhmun timi kong he pehtlaiin biaruahnak an ngeih mi ah biachimtu mino pakhat a simi Elly Ṭial nih Chin ram le Chin miphun tuanbia le sining a theih lonak kong a chim. Amah bantuk in US um Chin mino nih kan Chin ram le kan Chin miphun tuanbia le sining a thei lo mi kan tampi lai tiah ka ruah. Paletwa harnak hi cu atu nai hrawngin a rak chuak mi a si. Kan miphun nih kan temtuarnak hi kum 100 leng a sic ang. Kawl kuttang kan um hmanh hi kum 70 a luan cang. Curuangah Khrihfabu le CYO tibantuk pawl nih hin kan mino nih kan tuanbia kan sining an theih ve nak hnga ṭuanvo kan ngei tiah ka hmuh.

U.S. um kan sining le kan dirhmun zoh tikah cozah sianginn ah U.S. tuanbia le sining kong an cawn I Kan Chin ram le Kan Chin miphun kong cu cawnnak a um lo. Atu U.S. um Chin Mino tampi kan ram le kan miphun kong an theih lo zong hi an mawh lo. Cutikah kan Chin khrihfabu le CYO nih Laica cawnnak kan tuahmi lawng hi a za ti lo. Zeitindah kan miphun kong kan fa le kan theih ter hna lai tihi kan ruahchih a hau cang tiah ka hmuh.

Khatleikam ah, Mino pawl zong nih theih kan I timh ve a hau. Miphun dang tuanbia le sining vial va theih ngai I mah miphun tuanbia le sining vial theih lo hi cu ningzak ngai a si. Kan theih lo mi cungah kan nu le kan pa hi mawh phurh thlu ding an si lo. U.S. a phan mi Chin mi nu le pa tam deuh zoh hna u law catang le fimnak angei lomi tampi kan um lai. Hihi a ruang tampi a um. Curuangah mino pawl zong nih Nu le Pa rinh thlu loin kan miphun sining le kan ram kong cu theih kan I timh awk a si.

Curuangah Van Hlei Sung nih a chim mi khi a palhthlu lo, kan mah Chin mino I kan derthawmnak a langh ter I kan I zuam chin ding a si timi a ka hmuh ter. Cun Chin Khrihfabu le CYO tibantuk a dang bu hna nih hin biaknak kong lawng kan kalpi awk a si ti lo Chin miphun le Chin ram kan sining mino le ngakchia sinah kan phakter awk a si chih ve cang.