Ramkomh Ni timi cu Kawl, Kachin, Shan le Chin
kan um ṭi hna lai le rianrang tein British uknak kuttang in luatnak kan hmu lai
ti ruahchannak he minsen rak ṭhut mi Ni a si. Hi hnatlaknak minsen ṭhut mi cu
Panglong Hnatlaknak (Panglong Agreement) ti cu a si i hi ni hi Ramkomh Ni cu a
si.
Mah hnatlaknak kan rak tuah ruang ah hin kum
73 chung Kawl kuttang ah um in sianginn ah kan Chin tuanbia cawng loin Kawl
tuanbia kan cawng, kan caholh cawng loin Kawl caholh kan cawng, Kan nunphung
cawng loin Kawl nunphung kan cawnnak aruang cu a si. Kawlram sianginn tangcheu
in University -College tiang zoh u law Kawl miphun tuanbia, caholh, sining, an
nungphung lawngte a si lai, Kawl a si lomi caholh, tuanbia, kan sining le kan
nunphung te pawl cawnnak hmuh ding a um tuk lo. Kan ID ah Kawlca in ṭial a si. Kawl
ca hi ka ca asi tiah rak cawn a si. Hi pawl zoh tikah Kawl nih Kawlca, Kawl
nunphung, Kawl tuanbia le Kawl sining lawngin cawn in taang seh ti an duh i
Adang miphun caholh, sining, nunphung le tuanbia hi tlau seh ti an duh a fiang.
Ramkomh dingin hnatlaknak minsen ṭhutmi
Panglong hnatlaknak No.5 nak ah hin tualchung uknak (Kan mah le kanmah i uknak-
Full autonomy) hi sermi ramkomh nih hnahnawhnak a pek lo dingin tuahmi biatlang
a si. Atu ahcun Kawl nih kan Chinram ah an duh ning paoh in tuah a si. Atu ah
hin Chinram ah a kan uktu ding thimnak nawl kan ngei lo. Tahchunnak ah Salai
Ngai Sak khi Chin mipi nih amah he a party CNLD he thim hmanh u sih law, NLD
nih ram pumpi huap in cozah a ser khawh si ahcun a duhmi minung paoh Daw Aung
San Suu Kyi nih nang Chinram uktu Chief Minister va ṭuan a ti khawh ko (Atu
Rakhine ramṭhen le Shan ramṭhen ah hmuh khawh a si. Ramkhine le Shan mipi nih
an miphun Party an vote I teinak an hmu nain atu a uktu khi NLD minung an si).
Rev. Dr. Hre Mang nih cun "Kawl miphun nih heh mah nih hin in uk hna seh
tiin a kan pekmi kan si rih"tiah a chim. Kawl nunphung, kan phunglam le
Kawl sining tangah kan um rih hi fiang tein a lang.
Hi Ramkomh Ni a chuah khawhnak hi Kawl, Shan,
Kachin le Chin tiin minung 23 nih minsen rakṭhut mi a si. Anmah hi atu Kawl ram
a chuah khawhnak hrambuntu minung (Founding Fathers) hna cu an si. Kanmah Chin
in minung pathum kan I tel I Tidim in Pu Thawng Za Khup,
Falam in Pu Hlur Hmung le Halkha in Pu Kio Mang hna an si. Atu ah hin Kawlram sertu
hi Bogyo Aung San Lawng nih a ser tiphun I chunvor in langhter a si I dang pawl
hi hnu lei ah ben dih an si. Aung San milem an ser peng kip ah hun an timh.
Aung San hi Kawl miphun hrang ahcun chuanvor phu a si ko nain midang miphun
hrang ahcun chim awk a um tuk lem lo.
Kan nih Chinmi hrang ahcun Ramkomh Ni hi Kawl kuttang
ah kanmah tein kan rak i pek Ni a si. Kan caholh, kan tuanbia, kan sining le
kan nunphung vialte kum 70 leng cawng loin le karhter loin a kan chiatu Ni a si.
Panglong Hnatlaknak (Panlong Agreement-English, Chin, Burmese) ka van telh chih i na duh cun rak i DOWNLOAD ve te. (Lai khi cu keimah leh mi a si i a palhnak um cun keimah mawh a si.)
