Ka Cauk

Hmur sensii sentak ai thuhmi pawl cu ka zoh tawn hna
Hmur sensii ai thuh lo mi te ka thim

Sam sen mite cu mit an hlan ngai
Nain, Sam nak mite khi ka ngiat deuh

Sexy mi pawl cu ka uar ngai hna
Ayin mite ka thit lai

Atawi, alangmi thil ai hrutmi pawl zoh an dawh ngai
Nain, thuam tlin tein ai hruk mite ka thinlung ah a cam deuh

A kum kum inhelh chan si ti lo nain
A tawh a fawi tukmi pangpar cu zei ah kan rel lo

Nungak nu te aww,
zei tluk in hmanh in va sexy len law
ka cauk ah hin cun
nai tlum deuh rih lo.

NA NGAI TE LAI

Na ka ngai te lai,

Voi dang bantuk in na ka hmuh lo tikah.
Na ka ngai te lai,
ka aw na theih lo tikah.
Na ka ngai te lai,
Zingka ka cakuat na hmuh lo tikah.
Na ka ngai te lai,
Zan ih lai Mangtha, kan dawt tuk timi bia na hmuh lo tikah.
Na ka ngai te lai,
Na facebook, Na instagram le Na snapchat hna ka luh ti lo caan tikah,
Na ka ngai te lai,
Ka thinlung a kih tikah.
Na ka ngai te lai,
A hlan bantuk ka si lo tikah.
Na Ngai te lai,
Na ka ngaih te lai ding zong.

Bogyoke Aung San nih Ramsernak Hluttaw Tonnak ah a Chimmi Bia

 Kum 1947, June 16 Ramsernak Hluttaw ah a voi (1)nak tonnak ah a chim mi cu -

“Tlangcung mi hna pawl nan thin phang hlah uh. Kanmah le tlangcung mi nangmah cu hnatlaknak zong kan ngei cang i Tlangcung mi dothlatnak bu (the Fronttier Areas Committee of Enquiry-FACE) sin in hnatlakmi zong kan hmuh cang bantuk in catlap chungah kan hnatlakmi lawng si loin kan lungthin chungah kan hnatlak mi zong atu ramsernak hluttaw ah hin kan tuah lai timi hi tlangcung mi hna fiang tein kan theih ter duh hna. Kan pek cangmi biakamnak le kan ngeih cangmi hnatlaknak hna cu colony (colonialists) pawl bantuk in kan hrawk lai lo. Hi cungah lung hngiarnak a ngei mi cu lungthin thatnak (sense of honor), mah le mah I upatnak (sense of self-respect), kan I zumhnak (sense of pride) cungah a kan nehsawh tiah ka ruah. Curuangah milu zat a tammi kanmah Kawl nih hin tlangcung mi hna nih nan duh lomi kongah hlen in zeihmanh thil kan tuah lai lo tiah fiang tein theih ter kan duh hna.

Panglong Handbook chungin Yawwnghwe Sawbua Sao Shwe nih Thaik nih a chim mi bia Lai in ka lehmi a si.

Ramsernak Hluttaw Tonnak ah Yawwnghwe Sawbua Sao Shwe Thaik (ညောင်ရွှေစော်ဘွား ကြီးစဝ်ရွှေသိုက်) nih a Chimmi Bia

Kum 1947, June 13 ah an rak tuahmai ramsernak Hluttaw (တိုင်းပြုပြည်ပြု လွှတ်တော်) ah Yawwnghwe Sawbua Sao Shwe Thaik nih U Nu cu Hluttaw chairman si dingin biatung a dirh I bia a chim. 

“Kan mah Shan, Kachin le Chin tlangcung mi hna hi Mirang uknak tangin luat duhah Kawl he kan um ti lai. Ahlan tuanbia zoh chih in Kawl pawl hi nan thlauk a tli I milu zong nan tam deuh. Curuangah ni khat khat ah milu tlawm tiin kan cungah miphun nautetnak a um sual lai tiah kan thin a phang peng.”

Takhin Mya (Tharyarwaddy khua thlanglei) - “A si lai lo”

Yawwnghwe Sawbua Sao Shwe Thaik nih cun –

“Kan sunhsak tukmi rualkhatnak, mahte i uknak le chuah duh ahcun chuah khawhnak (Kawl he um ti duh ti lo tikah zalong tein chuahnak nawl) hna hi nan entai sual lai tiah kan thin a phan pengmi hi kan mawh lo tiah ka ruah ko.  Hi bantuk kong a chuak sual ahcun thazaang der lei ah a tang pengmi Takhin Nu nih hin a dik ning tein a kan tan pi lai tiah ka ruah. (Thangthanhnak aw pawl) Kan nih cu a fiang te ko. Mirang pawl kuttang in luat kan duh. Hi luatnak kan duh ruangah Kawl ram he kan I fonhnak a si. (Thangthatnak aw pawl) Asinain Mirang sal sinak in Kawl pawl sal kan si than ding cu ka duh lo. (Nih pah buin thangthatnak aw pawl) Kan dihlak kan thanchonak le rualkhatnak kan ngahnak ding si ahcun timhchia kan si peng ko tiah fiang tein bia kan kamh hna” (Thangthat aw pawl)

Panglong Handbook chungin Yawwnghwe Sawbua Sao Shwe nih Thaik nih a chim mi bia Lai in ka lehmi a si.

Thaksin le Suu Kyi Uknak Tahchunhnak

Thailand ah Thaksin (Bangkok post nih Thaksinomic tiah a min phuah in a tial, Suu Kyi zong Suukynomic tiah a tial) nih kum 2001-2005 a tuah mi le atu Suu Kyi nih a tuahmi a buaktlak in an tuahmi tahchunhnak a lak hna I a tial hna.

Ø Thaksinomic

Thaksin's Debt Relief for Poor Farmers and SMEs Loans         

Thaksin nih Thailand cozah a van kai bakin lothlo pawl leiba kum 4 luatnak a pek hna i cozah bank nih khuate um mi lothlo pawl le SME (small & medium sized enterprises) sin ah a karh a tlawmmi tangka cawinak a tuah. Start-ups SME pawl zong sehzung hmun le chawlehnak zung hmun hna a bawmh pin ah kum 3 ngunkhuai a zaangfah fawn hna.

Thalsin's Subsidiary for Fuel and Electricity

Cun Thaksinomic a tuahmi a biapi mi pakhat cu zinan le electric man pawl a kai lonak dingah cozah nih tangka lei in bawmhnak (subsidize) a tuah khawh. Hi ruangah hin zinan man a kai ruangah adang thil man a kai dih dingmi harnak kha mipi nih an tem manh lo.

Export oriented Economy

Ramchung chawleh chawzuarnak cu remhnak a tuah bantuk in ramlei a chuakmi thil zong a phun (quality) a that ter I a man zong a kai ter ve.

Thaksin's Legendary 30 Baht Medical Care

Thaksin nih tuanbia dawh a tialmi karhlannak pakhat cu ram pumpi Bath 30 in sii thlopbul khawhnak a tuah. Thai mirum/sang pawl sin ahcun bia alnak a um pah ko nain tanka luh (income) atlawm mi rammi mi tampi hrang ahcun thatnak a chuah pi Thaksin nih a thawkmi hi ngamdamnak zohkhenhnak hi mit hlainak le nau hrinnak zong aa tel chih caah lothlo pawl le siifak mi hrangah Baht 30 in i thop khawhnak cu Thailang ram ah a phan.

Thaksin's OTOP (The One Tambon One Product)

Khua khat ah thil chuahmi pakhat(OTOP) timi Thaksinomic nih afa mi le a laiva chawlehnak ah tampi hlawknak ahmuh. Hi OTOP timi cu Thailand ram khuate 7,255 ah an tuah I kum 2017 ahcun OTOP in Baht Million 153 Million an hmuh.

Thaksin's Infrastructure Development

Thaksinomic ah hin USD Billion 50 man a simi mipi nih herhmi thilhrampi (Public Infrastructure) a simi tuah ding zong aa tel chih. Kum 10 a ruah hnu ahcun Bangkok le Chiang Mai khuapi hna ah khuapi a hrialmi lampi, atha deuhmi khuachung lam le thilri phurhnak, vancung tlanglawng le vawlei tang tlanglawng le International Airport pakhat a rak chuak.

 Ramchung Fimthiam nih an Theih Deuh (Local Experts knows Better)

Thaksinomic a rian kum 5 chung a kal khawh taktak nak dingah ramchung mifim pawl he rian an tuan ti hna. Hi lio ah hin kum 1997 lio “The Tom Yum Kung Crisis” tiah auhmi Asia chawleh tawlrelnak a rak tlak tuk ruangah faktuk in a tuar mi Thailang ram a van i tunmer khawhnak dingah chawlehnak tha pakhat a si tiah Thai Kasetsart University professor pakhat nih a chim.

Thaksin, amah rengreng hi chawlet tu pakhat asi caah Thailang mipi I pumpak pakhat cio I hmuhmi tangka nih hin Thailand ram chawlehnak harnak in a kan dirhkamh than lai tihi a fiang ti khawh a si. Khualtawnnak rian pawl rianrang in a hung kai than. Cuhnu ah mi siifak pawl hrangah a thahnemmi pawl a hung chuak.

Thaksin a rian tuan ning hi kehleh ah a kal tuk tiah hi sining a duh lomi mirum pawl tampi an um. Cu hna pawl nih cun anmah hrangah hlawknak tampi a um lo caah Thaksin cu an rak duh lo. Asinain mi tamdeuh nih cun mirum pawl an ngeih mi tangka le sining kha mipi sin ah tampi a phawtzamh hna. cun phawtzamh aduhmi kalning asi tiin le Thailand ram I chawlehnak a tungmertu pakhat dirhmun in thangthat a tong. Hi ruangah Thailand ram hi tampi atu ah a hung thangcho i mipi nih tampi hlawknak an hmu.

Ø Suukyinomic

Kum 2016 in 2019 tiang Suu Kyi cozah nih zei dah a tuah. Suukyinomic cu zei bantuk dah a si? Aum teh a um tak maw?

Rampi Ruahnak petu a simi Aung San Suu Kyi nih January thla dong ah an rak tuahmi Investment Myanmar Forum ah “(1) ah rampi daihnak a um khawhnak ding hi a si, (2) ah a fekmi chawlehnak a umnak ding le micromanagement tawlrelnak asi khawhnak ding ah a si” tiah a chim. (3) ah rian tampi ser le mipi thanchonak ding tuahnak (4) ah fim cawnnak le ngandamnak lei zohkhenhnak a thanchonak ding caah minung hrampi bochannak (Human Resources) a thancho I a thami a sinak lai (5) Kokek chuakmi (natural resources) tawlrelnak le pawngkam zohkhenhnak tiin a hran in a chim. Kum 4 chung kan zoh tikah NLD cozah nih zei bantuk dah a ton I zei bantuk dah a tuah timi kan zoh lai.

Suukyi's Cabinet Formation with Fake Degree Holders

Pakhatnak ah kan thawk ahcun Degree a deu aa tlaihmi minung pahnih nih a biapimi chawlehnak lei vuanci an hmuh. Hi a Degree a deu mi aa tlaihmi pahnih kong cu International medium sin ah tampi a phan.

First 100 Days of "Fairy Tales"

“Ahramthawk ni 100 zong Godzilla pawl, vanlawng tualrawn ah an phan le an zuang cang tibantuk bia pawl tuktak he a liam. Cun hnu ah Rian tawlreltu vuanci Kyaw Win Ko cu hlennak hlethalitu committee nih kum 2018 ah hlathlainak an tuah I an rian in an phuah.

Suukyi's Imitation of General Newin's Loyality First Policy

NLD cozah a kai hlan ah minung tampi nih NLD cozah atlaih cun thil tampi a thlen lai I a fim mi le a thiam taktak mi rian a petu cozah a dirh te lai tiah an i ruahchan nain Suu Kyi nih cozah a van tlaih taktak tikcun a fim thiammi rian pek loin zumhawktlak in a cungah a rak nungmi minung tu kha rian a pek hna. Hi ruangah hin Suu Kyi cozah nih tampi sersiam khawh dingmi a donhnak tampi a um hi hmuh khawh a si. Hi bantuk hi Ney Win cozah nih a rak hman mi mifim thiammi thimin rian pek si loin amah cungah zumhawk atlak mi minung rian a rak pekmi bantuk lam kha a si.

Kokek Mansung Thilri Pawl Tawlrelnak

Suu Kyi cozah a kai bakin ahlan ah an tuahmi pawl zohthannak cu Vice President Henry Van Thio hruaimi committee nih tuanvoi a lak. Asinain crony Company pawl nih kokek in hmuhmi thil pawl an lak khawh thiamthiam i caan saupi a daih dingmi – Hpakant, mogok, Mong Hsu lung mansung cawhnak pawl cu phung ning tein a co dingin a tuah kho cang maw timi biahalnak cu a dimi bialehnak a um kho rih lomi dirhmun ah a um. Aphi chuak cu hi lung mansung hna pawl in cozah nih a hmuh dingmi tangka tampi a sung.

Ramdang Fimthiammi Hna Cungah Hngatchannak

Suu Kyi cozah nih hin U Thei Sein cozah lio ah chawlehnak lei rian a rak tuanmi pawl kha a hlawt colh hna. Aneh hnu ah Winston Set Aung cu a auh than nain dirhmun tha a pe hlei lo. Cu hnu ah Think-tank, Renaissance Institute timi bu ramdang mibu pawl a dirh than nain atu tiang a thawk rih lo maw silole zei dah a cang timi cu mipi sin ah thawng zei hmanh an thanh rih lo.

Kawlram Cronies Cungah Suukyi Cozah Policy

Suu Kyi nih hin crony kong ah in tampi thlennak hmuh awk tlak in a tuah lo nain American le EU nih dandat hnga dingin cun a luat ter hna. American nih Kawlram mirum pawl chawlehnak pakhat hnu pakhat a rak dothlat lio ah company pawl cu mipi ta si dingin kan thlen lai tiah an rak ti nain atu tiangah thlen a um rih lo. Suu Kyi cozah nih hin SME chawlehnak kong ah timhlamhmi tampi a ngei ko nain atu tiang tuah a khawh taktak mi hmuh khawh a si lo. Ramkhel dirhmun feknak le uknak a tluan lo buin ramdang company pawl ram chung rian rak ser piak dingin hal hi hmual a ngei lo. Ram chung buainak le kahnak a um ko buin ramdang company tampi ram chugn luh ter ding cu a har mi dirhmun a si.

 Rohingya Kongah Suu Kyi Cozah Tawlrelning

Kum saupi buainak a simi Rohingya kong ah hin Suu Kyi amah le mah zumhnak a luan deuh. Ram chung dirhmun in a phi hawl dingmi kha Kofi Annan Commission a ser ruangah International buainak dirhmun ah a phan. Hi ruangah kum 2017 ah Rohingya Muslim ting 7 leng khat lei ram ah an zam. Chanthar ah a ngan bikmi harnak pakhat ah a cang. Hi kong ruangah hin Ramchung ah Suu Kyi tampi mipi duhnak a zor.

21^st Century Panglong Hnatlaknak Sernak

Suu Kyi I a mah le mah zumhnak a luanh deuh ruangah 1947 Panglong hnatlaknak ruangah buainak a chuakmi ramchung kah daihnak an rak ceihkhanmi pawl a hnursuan. U Thein Sein cozah lio ah a kal cuahmah mi kahdaihnak phu MPC cu a dinh ter I NRPC min in 21^st Panglong Hnatlaknak a tuah. Asinain atu tiang zei ngaipi hmuh khawh mi a um rih hoi lo.

Suukyi's Failed Attempts on FDI (Foreign Direct Investment)

Minung tampi nih Suu Kyi cozah a si tik ahcun ramdang in FDI a lut lai tiah an rak zumh cio nain

-       Amah thil sining cio ah fim thiamnak a ngeimi pawl he tha tein phu a ser kho lo

-       Thailand le Vietnam bantuk in Investor Friendly Policy a tuah kho manh lo.

-       Hmun, Inn le mei kong tbt. Infrastructure lei ah policy tha ten a ngei manh kho lo.

-       Rohingya le Ramchung daihnak ah tha ten a tawlrel kho lo.

-       Humhimnak kong lei ah ramdang mi nih invest rak tuah ngamnak ding tlukin phunglam a ser kho deuh manh lo. (Arau deuh vak)

Ram leng company (Abik in nitlak lei ram) pawl ram chungah investment rak tuah dingin an lung a la kho hna lo. Afum tom in chim ahcun Kawl ram mipi caah chawlehnak lei kam zei hmanh thathi in hmuh khawh ding tlak a um lo.  Suu Kyi cozah nih cozah a tlaih hnu ah zei tluk in dah thil ai thleng le thleng lo timi tahchunhnak ka lak mi a si.

Credit- Bangkong Post

Zei Ruangah Aung San Milem Ka Duh Lo?

Halkha ah Aung San milem phun dingin a phan cang. Halkha ah teh zei a lawh te hnga, Kawl ram peng kip ah phun an timh nain Peng mipi nih duh a tong lo mi Aung San milem. Halkha mipi nih teh zei an ti te lai.

Halkha mipi pawl hi milem hi nan duh lonak rak hmuhsak ve uh. Zeiruangah hi milem duh lonak hi a si tiah cun Aung San huat ruangah a si lo, Aung San upat lo ruang zongah a si lo, Kaw pawl lungput an i tinhmi duh lo ruangah a si.

Zei dah an lungput a si?

Kawl pawl nih a hlan tein an i tinhmi cu Kawlram, Kawl miphun le Buddhist biakinak tihi a si. Miphun dang vialte khi Kawl miphun ah thlen timh a si.

Miphun tlau ti tikah miphun pakhat minung vialte thih dih khi a si lo. Kha miphun nih an miphun sining, holh, min, ca an hman duh lo tikah miphun tlau tinak cu a si.

- Kawl nih hin Panglong hnatlaknak ah ai tel lomi an ca cu milu zat kan tam deuh ti ruangah kum saupi Kawlca hi kan ca a si tiah a kan cawn ter. Mah hihi ca le holh leiin a kan influence a si.

- Kan ID ah Maung le Ma, U le Daw kan nawl hal loin a kan telh piak i kan min a dik lo ningin a kan tial piak. Hihi zong hi kan cungah influence a kan tuahmi a si. (Hi kong cu Kachin nute nih Suu Kyi a hal bal i Suu Kyi nih upatnak ah kan tuahmi a si a ti)

- Atu peng kip ah Aung San kong cu fim tuk, thiam tuk le ṭha tuk in an ṭial i milem phun an timh hna. Hi zonghi kan fa le caah ṭihnung mi pakhat a si. Kan lungthin ah Kawl pawl lo cun kan si kho lo. Luatnak amah lo cun kan rak hmu kho lo. A kan uktu ding an si ko timi lungput a kan luh ter lai.
- Khoika Peng hmanh nih an duh lonak an langh ter nain an tuah chih timh peng mi hi Kanmah hi Nawl ngeitu taktak kan si, Kan mah hi uktu kan si tiah an langhter duhnak a si. Peng cozah nih a tuahmi si ti hlah uh. NLD Kawl cozah nih a kam uk mi a si.

Kei Aung San milem ka duh lonak cu a mah pumpak ka huat ruang zoangah si lo, ka upat lo ruang zongah si lo, An lungput le an i tinhmi ka huat ruang a si. Kan duh ahcun Panglong hnatlaknak in kan ngeih mi Mah tein iuknak, mah tein phunglam i ser in kanmah ten biaceihnak kan ngeih tikah Mifim le mithiam milem kip kanmah ten kan phun te ko lai.

Rev. Dr. Van Ram Uk Chimmi Chungin

Ka umnak Midland, Texas khua Rev. Dr. Van Ram Uk ah a rak phan. Kan bu MCBC (Midland Chin Baptist Church) nih an sawm I a rak phanh a si. Kan mah khua hlan ah hin Houston, TX ah a phan hma sa. Rev. Dr. Van Ram Uk hi Malaysia CSO Seihnam cazual Editor ka rak tuan lio ah interview ka rak tuah I a sinin tampi hlawknak ka hmu. Atu hi a voi 2 nak ka hmuh a si i kai pumh timh zongah ruahchannak tampi ngeih bu he ka kal. Amah azan khatnak a chimmi chung in kaa fiang mi tete ka van tial chin.

Pulpit cungah a rak kai I ka hmuh tik cu ahlan ka rak hmuh bantuk tein a si thiam rih ko. Atar tuk in ka hmu lo. Bawnbi sau a pawl mi le angki rang nawn a hring lei a panhmi khi ai hruk. Asam cu a rang ngawt dih cang I mitbenh a pummi a hngiang nakmi aa hruk I  a mui cu a dai taktak.

Hi zan ah hin US a rak phan hnu a fian mi phun 7 a kan chimh.

PAKHATNAK

Pakhatnak a kan chimhmi cu hin tin a ti, “Sehtan sal ah faktuk in a tlami Sehtan sal in luatnak co a duh tukmi ka hmuh hna. Asinain luatnak an van co taktak tikah luatnak a sunglawi zia an pemh ti lo caah luat hlan nakin a fak deuh mi dirhmun ah an phan”. Achim ka ahcun ka fiang tuk lo. Ziah tiahcun luatnak kan hmuh hlan nakin kan hmuh hnu ah a fak deuhmi dirhmun ahcun zei tin dah kan dir khawh ti hnga ka ti. Asinain a van peh rih mi cu “Jesuh sinin ngaihthiamnak cu an co ko nain nawlngaihnak timi lei ah an kal ti lo caah a luatmi cu an si nain an luat hnu ah fak deuhin lungfahnak an ngeih mi ka hmuh”tiah a van peh chamh ahcun ka lung a fiang pup. Ka lau. Asi taktak ko hi teh ka ti. Khamhnak ruangah luatnak kan hmuh hnu in nawlngaihnak timi lei ah panh kan I duh taktak ko lo maw tiah ka ruat. Hihi pei ka herh taktak mi cu a si ko hi ka ti. Hi ka dirhmun ahpei sautuk ka rak dir cang hi tiah ka lung a fiang. Zeiruangah khamhhnak thawngin luatnak kan hmuh hnu ah hin hi khamhnak le luatnak kong ah hin ka buai leng rih I kai zit leng peng rih ko. Hi ka hmunhma hi ka dirnak ding hmunhma a si ti lo hi teh tiah kai fiang. Hmailei ah ka kal chin ding pei a si cang hi. Hi ka dirnak hmun peng ah ka dir ahcun ka nun cu zei tin dah a thancho khawh reng hnga. Amah thawngin ka luat ahcun ziah amah nawl cu kan zulh awk si lo maw tiah keimah le keimah kai hal.

Na dirnak hmun na dir peng ve maw?

Hmai lei kal ding kan si cang lo maw?

Jesuh keneh a zul ding kan si cang lo maw?

Kawl Pawl Lungput Taktak Hi Zei Dah a Si?

Kawl pawl lungput taktak hi zei dah a si?

Kawl pawl nih hin atu Burma (silole) Myanmar timi dihlak khi an mah ta hmuh in an hmuh. Ramkip fonh in dirhmi ram asi ti khi an hngalh lo cu a si lo, an I hngalh ter lo le an I philh ter tu khi a si. Kawlram I social media a van luh hnu le bangin cun miphun kong in siseh, caholh, tuanbia le ram kongkhau zongah zei dah an lung put taktak a si a lang chinchin.

Kawl pawl nih cun atu Kawl ralkap kan timi khi an kaa in cun ram pumpi ralkap an si tiah an ti tawn. Ok, sicun kan zoh lai.

Kachin miphun pawl nih khi ralkap bu khi Kachin miphun le ram a huhphenhtu ah an I ruat bak lo. Cu bantuk in cun Kawl ram I a um mi Shan, Rakhine, Mon, Karen le Kareni hna zong nih an ruat ve lo. Kanmah Chin zong nih kan ruat ve lo. Cu ti si ahcun ram pumpi a huap mi ralkap bu cu a si kho hnga maw? Kawl pawl nih hin a min lawng in hin Kawl ram ummi miphun vialte raklkp bu a si an ti nain a taktak ahcun an mah nih hui dih an duhnak an lungthin a si. Tahchunhnak ah Kawl ralkap le Kachin ralkap an I kah tikah Kachin an palhnak kong an chim I ram pumpi huap in  khua nan ruat kho an ti hna I thideng in an pamh hna len i Karen le Rakhine te hna cu unau bantuk in an chim hoi hna. Karen he an I do I Karen that lonak kong an phuan I Kachin zumhawktlak an sinak kong cu an chim hoi. Atu Rakhine he an I do I miphun I huatnak a tam tuk caah tiin Rakhine ah internet line an phih. Cu tlawmpal ah DVB nih Kawlram pumpi internet line a hmang kho mi zat an hung tarlangh I Rangoon pengthen internet a hmang kho a tampi a si. Kawl pawl nih ram dawtnak taktak nan ngeih lo nan then dih hnik an ti tawn. Aung San Su Kyi nih Panglong lungput ngeih dingin a chim lengmang ve. Aho deuh hi dah Panglong lungput a ngei lo deuhmi miphun a si ti hi Aung San Su Kyi hal ka duh.

Panglong hnatlaknak kan zoh tikah hnatlaknak leng pin in Kawl nih zei paoh an I lak dih. Atu Kawlram cozah sianginn cacawn tang cheu I college tiang khi zoh law Chin tuanbia pa zeizat na hmuh khawh? Chin phunglam le sining pa zeizat dah na cawn bal mi a um? Asinain Kawl tuanbia, Kawl sining, Kawl phuglam lawng te pei kan cawn ko khi. “Kawlca cu kaca a si” titian pei a rak kan cawn ter kha. Zei dah an ruatnak a si tihi a fiang ngai. Panglong hnatlaknak kan pupa hna nih an tuah mi ah hin Kan sining, kan caholh le kan tuanbia vialte kal takin nanmah sinah kan rak um lai tiin maw hnatlaknak minsin thut hi a si tiah Aung San Su Kyi hal ka duh. Milu tam deuh kan si tiin kan covo vialte lak dih hi cu a dikmi thil tuahnak asi lo. Hi ruangah hin Panglong lungput hi aho miphun nih dah ngeih deuh a herh timi fiang tein a lang. 

Ka peh rih lai..

Panglong Hnatlaknak

PANGLONG HNATLAKNAK

Panglong, Shan

12^th February 1947

Burma uktu (Governor of Burma) i Executive Council chungtel, sawbua pawl le Shan ram, Kachin ram le Chin ram hna i aiawhtu pawl hna Panglong, Shan ah tonnak an ngeih lio ah:

Atu tonnak i a rak kaimi chungtel hna nih hin Shan, Kachin, Chin le Karlak Burma Cozah (Interim Burmese Government) hna ifonhnak nih hin rianrang deuhin luatnak kan ngah khawh deuh lai tiah an zumh caah tonnak a rak kaimi vialte nih hohmanh lungtlin lonak um loin atang lei bantuk in hnatlaknak an ngei.

1.    Tlangcungmi komhmi bu palai hna nih hnatlaknak he an thimmi pakhat cu uktu bawi (Governor) nih tlangcungmi kong he pehtlaiin rianṭuantu dingah uktu bawi ruahnak petu (counsellor) ah rian a khinh lai.

2.    Hi ruahnak petu hi uktu bawi i Executive Council (Governor’s Executive Council) ah khiahmi rian theng ngei lomi chungtel pakhat a si lai i ramdang kong le humhimnak kong hna cu phunglam ningin Executive Council (EC) kuttang ah uknak nawl a um lai. Cu bantuk ṭhiamṭhiam in tlangcungmi kong he pehtlaihin ruahnak petu sinah uknak nawl cu pek a si lai.

3.    Cu ruahnak petu cu amah miphun si lomi minung 2 nih an bawmh lai. Cu a bawmtu pahnih hna cu anmah aiawhmi miphun le ram kong an tawlrel lai i adang miphun le ram kong ahcun ruahnak petu nih a tawlrel dih lai. An dihlak in phunglam ningin rian bawmhnak le rianṭuan ṭinak an ngei lai.

4.    Ruahnak petu pakhat lawng hi Executive Council (EC) ṭhutnak ah tlangcungmi aiawh in a ṭhu khomi palai a si lai i tlangcungmi kong he pehtlaiin ceihkhan ding a um lawngah ruahnak petu i a bawmtu pahnih hna cu meeting ah an rak kai kho ve lai.

5.    Acung kong he pehtlaiin kan hnatlak bantuk in uktu bawi Executive Council (Governor’s Executive Council) cu karh ter a si ko lai nain tlangcungmi uknak kong he pehtlain atu an hmuhmi mahte uknak phunglam a rawhnak ding hnursuannak cu zei bantuk kong ruang hmanh ah hi Council nih hin a tuah lai lo. Tlangcungmi i uknak ah mahte uknak cu tling tein phunglam ningin an hmuh dingah kan hna a tla.

6.    Atu kan i fonhmi Burma ah hin Kachin peng pakhat ramri khiah piak i amah pumpak in dir ding cu ramsertu hna tonnak (Constituent Assembly) nih biakhiahnak a ngeih ding a si ko nain atu bantuk pumpak peng ser ding cu ngeih dingin kan hna a tla. Hi thil a tlin khawhnak dingah Burma Act 1935 phunglam ningin Myitkyina le Bhamo peng kong hna he pehtlaiin tlangcungmi ruahnak petu bawmtu pahnih hna he biaceih khannak ngeih ding.

7.    Tlangcungmi hna cu Democracy ram hna nih an hmuhmi covo le phunglam hna cu an hmu lai.  

8.    Hi hnatlaknak kan tuahmi kan hnatlak mi hna nih hin atu Shan ram (Federated Shan state) nih a ngeih ciami tangka tawlrelnak kong cu zeihmanh nawlngeihnak a ngei lai lo.

9.    Hi kan hnatlakmi hnatlaknak hna cu Burma chung i hmuhmi ngunkhuai chungin Kachin ram le Chin ram hna nih an hmuh dingmi covo bawmhnak cu hnahnawhnak a ngei lai lo. Shan ram (Federated Shan Stated) le Burma nih an ngeihmi tangka tawlrelning hna cu Kachin ram le Chin ram ah hman a ngah ve ding le ngah ve lo ding kong ah tlangcungmi kong ruahnak petu le a bawmtu pahnih hna he zohfelnak an ngei lai.

               Minsin ṭhutu hna

Burmese Government                          

Aung San

Kachin Committee

Sinwa Naw, Myitkyina
Zaurip, Myitkyina
Dinra Tang, Myitkyina
Zau La, Bhamo
Zau Lawn, Bhamo
Labang Grong, Bhamo

Chin Committee

Pu Hlur Hmung, Falam
Pu Thawng Za Khup, Tiddim
Pu Kio Mang, Hakha

Shan Committee

Saohpalong of Tawngpeng Sawbua
Saohpalong of Yawnghwe State.
Saohpalong of North Hsenwi State.
Saohpalong of Laihka State.
Saohpalong of Mong Pawn
Saohpalong of Hsamonghkam State

Representative of Hsahtung Saohpalong. Hkun Pung
UTin E
UHtun Myint
UKya Bu
Hkun Saw

Sao Yape Hpa

Hkun Htee

Keimah nih hi Panglong hnatlaknak ah ka Laica in ka lehmi a si caah pakhat khat a chanbau mi a um ahcun keimah thiam lo a si.

Download PDF file 
- Panglong Hnatlaknak 1947 (Liaca) 
- Panglong Agreement 1947 (English, Chin, Burmses)

Thlanglei ah Ka Zuang

Thlanglei ah ka zuang, Ka kalnak kai fiang lo

Thlanglei ah ka zuang, Ka phaknak kai fiang lo

Thlanglei ah ka zuang, ka ratnak kai fiang lo

Thlanglei ah ka zuang, Zeitik ka phak lai kai fiang lo

Thlanglei ah ka zuang, Thli hrannak kai fiang lo

Thlanglei ah ka zuang, Khua ka hmu fiang ti lo

Thlanglei ah ka zuang, Ka mit a piang ti lo

Thlanglei ah ka zuang, Ka ratnak ka zoh ngam lo

Thlanglei ah ka zuang, Ceunak cu ka phan kho lo

Thlanglei ah ka zuang, Ka dirhmun kai fiang lo

Thlanglei ah ka zuang, Ka ke ka thlir kho ti lo

Thlanglei ah ka zuang, Ka thinlung a hul ti lo

Apheimi 8

Khuasik, Thal, Furpi kum khat cu a liam than cang.

Hnahthar an chuah, an par, an uai an til cang hna..
Kan ngaihnak cu atu tiang a tlau rih lo..

Kha ni lio ah aluangmi ka mithli kha atu zong a thar hlam peng rih…
Caan nih a liam pi kho rih lo..

Na aw thawng cu ti hma ngei bantuk in ka thinlung in Ka hna ah thlizil bantuk in a hrang peng rih

Kan ngaihnak ca cu ka tial I atu tiang ka dih kho lo..

Zei tik tiang dah ka tial rih lai..
Ka thinlung a fahnak cu zei tin dah hrial ning a si ti zong ka fiang rih lo.

Kan hmuh ka I na mirh mi le mangtha an ka tinak na mithli hna cu
Zei tik ah dah ka mithlam in an loh te lai…

Nichuah lei le ni tlak lei bantuk in ton khawh lo maw kan si ko ne lai..
Khoika tel kan i ton khawhnak hmun a um lai maw?